|

Φυσι­κή Α Γενι­κού Λυκεί­ου

Σε αυτή τη σελί­δα μπο­ρείς να βρεις υλι­κό για τη Φυσι­κή Α Γενι­κού Λυκεί­ου. Συγκε­κρι­μέ­να παρου­σιά­σεις μαθη­μά­των, επο­πτι­κό υλι­κό , φύλ­λα εργα­σί­ας για μάθη­μα στην τάξη ή εικο­νι­κό ή πραγ­μα­τι­κό εργα­στή­ριο, σημειώ­σεις θεω­ρί­ας και ασκή­σεις.

Το υλι­κό θα εμπλου­τί­ζε­ται διαρ­κώς.

Οδη­γί­ες διδα­σκα­λί­ας για το σχο­λι­κό έτος 2024–25

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ…

Η ενό­τη­τα αυτή είναι αφιε­ρω­μέ­νη στα βαθ­μω­τά (μονό­με­τρα) και στα δια­νυ­σμα­τι­κά μεγέ­θη, τις ιδιό­τη­τες και τις δια­φο­ρές τους.

Τα φυσι­κά μεγέ­θη μας βοη­θούν να περι­γρά­φου­με τα φαι­νό­με­να του κόσμου γύρω μας. Η κατα­νό­η­σή τους είναι πολύ σημα­ντι­κή και απο­τε­λεί το πρώ­το βήμα για τη μελέ­τη της φυσι­κής επι­στή­μης. Σε αυτό το άρθρο περι­λαμ­βά­νε­ται ένα σύντο­μο φύλ­λο εργα­σί­ας.

Κινη­μα­τι­κή

Θέση, μετα­τό­πι­ση, διά­στη­μα, μέση ταχύ­τη­τα, Ευθύ­γραμ­μη Ομα­λή Κίνη­ση, Ευθύ­γραμ­μη Ομα­λά Μετα­βαλ­λό­με­νη Κίνη­ση

H περι­γρα­φη της κινη­σησ

Η κίνη­ση, από την απλή κίνη­ση ενός σώμα­τος στον χώρο μέχρι την περί­πλο­κη κίνη­ση των αστρο­νο­μι­κών αντι­κει­μέ­νων, απο­τε­λεί μία βασι­κή έννοια της Φυσι­κής. Η μελέ­τη της κίνη­σης μας επι­τρέ­πει να κατα­νο­ή­σου­με καλύ­τε­ρα τη λει­τουρ­γία του φυσι­κού κόσμου γύρω μας.

Στη φυσι­κή, η θέση και η μετα­τό­πι­ση είναι βασι­κές έννοιες που περι­γρά­φουν την κίνη­ση των σωμά­των. Η θέση ενός αντι­κει­μέ­νου ανα­φέ­ρε­ται στο πού βρί­σκε­ται σε ένα σύστη­μα ανα­φο­ράς, όπως ένα σημείο σε έναν χάρ­τη. Η μετα­τό­πι­ση περι­γρά­φει την αλλα­γή στη θέση ενός αντι­κει­μέ­νου και αφο­ρά τη δια­φο­ρά μετα­ξύ της αρχι­κής και της τελι­κής του θέσης. Ενώ η θέση είναι ένα απλό σημείο, η μετα­τό­πι­ση είναι δια­νυ­σμα­τι­κό μέγε­θος, που σημαί­νει ότι έχει τόσο μέγε­θος όσο και κατεύ­θυν­ση.

Ένα σημα­ντι­κό ζητού­με­νο όταν προ­σπα­θού­με να περι­γρά­ψου­με την κίνη­ση ενός κινού­με­νου σώμα­τος είναι το πόσο γρή­γο­ρα κινεί­ται. Το μέγε­θος που χρη­σι­μο­ποιού­με για το σκο­πό αυτό είναι η ταχύ­τη­τα η οποία εκφρά­ζει το πόσο μακριά ταξι­δεύ­ει το σώμα στη μονά­δα του χρό­νου.

Η ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΗ ΚΙΝΗΣΗ

Φαντά­σου ένα αυτο­κί­νη­το που κινεί­ται σε έναν ευθύ­γραμ­μο δρό­μο χωρίς να αλλά­ζει η ταχύ­τη­τά του. Το αυτο­κί­νη­το αυτό λέμε πως εκτε­λεί ευθύ­γραμ­μη ομα­λή κίνη­ση. Η ευθύ­γραμ­μη ομα­λή κίνη­ση απο­τε­λεί ένα θεμε­λιώ­δες κεφά­λαιο στη μελέ­τη της κινή­μα­τος. Παρό­λο που είναι μια απλή μορ­φή κίνη­σης, απο­τε­λεί την βάση για την κατα­νό­η­ση πιο σύν­θε­των κινή­σε­ων.

Σε αυτό το άρθρο, θα εμβα­θύ­νου­με στις μαθη­μα­τι­κές σχέ­σεις που διέ­πουν αυτήν την κίνη­ση και θα δού­με πώς μπο­ρού­με να τις εφαρ­μό­σου­με σε διά­φο­ρα φυσι­κά φαι­νό­με­να.

Οι γρα­φι­κές παρα­στά­σεις είναι ένα εξαι­ρε­τι­κό εργα­λείο για να κατα­νο­ή­σου­με καλύ­τε­ρα την ευθύ­γραμ­μη ομα­λή κίνη­ση. Μας επι­τρέ­πουν να “δού­με” πώς αλλά­ζει η θέση ενός αντι­κει­μέ­νου με το πέρα­σμα του χρό­νου και να κατα­λά­βου­με πιο εύκο­λα τις σχέ­σεις μετα­ξύ των φυσι­κών μεγε­θών που περι­γρά­φουν την κίνη­ση. Με λίγα λόγια, οι γρα­φι­κές παρα­στά­σεις μας δίνουν μια οπτι­κή απει­κό­νι­ση της κίνη­σης, κάνο­ντας πιο εύκο­λη την κατα­νό­η­ση και την ανά­λυ­σή της.

Μετά την παρου­σί­α­ση της θεω­ρί­ας, μπο­ρού­με να εφαρ­μό­σου­με όσα μάθα­με για την ΕΟΚ και να λύσου­με μία απλή άσκη­ση κινη­μα­τι­κής. Συγκε­κρι­μέ­να θα γρά­ψου­με τις εξι­σώ­σεις κίνη­σής του και θα σχε­διά­σου­με τις αντί­στοι­χες γρα­φι­κές παρα­στά­σεις.

Ένα ανα­λυ­τι­κό φύλ­λο εργα­σί­ας που συνο­δεύ­ει το εργα­στή­ριο της ευθύ­γραμ­μης ομα­λής κίνη­σης, για το δεύ­τε­ρο κεφά­λαιο της φυσι­κής της Β Γυμνα­σί­ου. Πρό­κει­ται για τη γνω­στή άσκη­ση της φυσα­λί­δας του αέρα που δημιουρ­γεί­ται σε έναν κλει­στό σωλή­να και κινεί­ται όταν τον τοπο­θε­τού­με με κλί­ση ως προς το ορι­ζό­ντιο επί­πε­δο. Η φυσα­λί­δα απο­κτά στα­θε­ρή ταχύ­τη­τα (ορια­κή) αφού έχει δια­νύ­σει λίγα εκα­το­στά.

Η ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΟΜΑΛΑ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΚΙΝΗΣΗ

Φαντά­σου ένα αυτο­κί­νη­το που ξεκι­νά από στά­ση και αρχί­ζει να κινεί­ται όλο και πιο γρή­γο­ρα. Ή ένα ποδή­λα­το που κατη­φο­ρί­ζει ένα λόφο και η ταχύ­τη­τά του αυξά­νε­ται συνε­χώς. Ή ακό­μη και εσέ­να, όταν τρέ­χεις όσο πιο γρή­γο­ρα μπο­ρείς. Τι συμ­βαί­νει σε όλες αυτές τις περι­πτώ­σεις; Η ταχύ­τη­τα των αντι­κει­μέ­νων αλλά­ζει με το πέρα­σμα του χρό­νου. Αυτό το αλλα­γή στην ταχύ­τη­τα ονο­μά­ζε­ται επι­τά­χυν­ση.

Φαντά­σου ένα αυτο­κί­νη­το που ξεκι­νά από στά­ση και επι­τα­χύ­νει συνε­χώς με τον ίδιο ρυθ­μό. Ή μια μπά­λα που πέφτει από ένα ύψος και η ταχύ­τη­τά της αυξά­νε­ται στα­θε­ρά καθώς πλη­σιά­ζει το έδα­φος. Αυτά είναι παρα­δείγ­μα­τα της κίνη­σης που ονο­μά­ζου­με Ευθύ­γραμ­μη Ομα­λά Μετα­βαλ­λό­με­νη (ΕΟΜΚ).

Δυνα­μι­κή

Δυνά­μεις, νόμοι του Νεύ­τω­να, μάζα και βάρος, τρι­βή, συνι­στα­μέ­νη ομο­ε­πί­πε­δων δυνά­με­ων, ανά­λυ­ση δύνα­μης, ισορ­ρο­πία

οι νομοι του νευ­τω­να

Η ενό­τη­τα αυτή περι­λαμ­βά­νει μία παρου­σί­α­ση για τον πρώ­το και τον δεύ­τε­ρο νόμο του Νεύ­τω­να καθώς και ασκή­σεις από την τρά­πε­ζα θεμά­των.

Πότε ένα σώμα (υλι­κό σημείο) ισορ­ρο­πεί; Πώς συσχε­τί­ζε­ται η ισορ­ρο­πία και με τον πρώ­το νόμο του Νεύ­τω­να; Ποια είναι, με λίγα λόγια, η συν­θή­κη ισορ­ρο­πί­ας ενός υλι­κού σημεί­ου; Ας προ­σπα­θή­σου­με να περι­γρά­ψου­με την ισορ­ρο­πία ενός σώμα­τος με τη γλώσ­σα των μαθη­μα­τι­κών. 

Η ελευ­θε­ρη πτω­ση

Μία εισα­γω­γή στην ελεύ­θε­ρη πτώ­ση των σωμά­των. Περι­λαμ­βά­νει παρου­σί­α­ση της θεω­ρί­ας και δύο γνω­στά πει­ρά­μα­τα. Σύν­δε­σμος.

τρι­βη

Η δρα­στη­ριό­τη­τα αυτή έχει στό­χο να κάνεις μια μικρή επα­νά­λη­ψη. Στο βίντεο μπο­ρείς να παρα­κο­λου­θή­σεις μία σύντο­μη παρου­σί­α­ση για την τρι­βή (ολί­σθη­σης και στα­τι­κή). 

επα­να­λη­ψη

Κάνε μια μικρή επα­νά­λη­ψη στις δυνά­μεις και τους νόμους του Νεύ­τω­να, παί­ζο­ντας ένα ευχά­ρι­στο παι­χνί­δι σωστού/λάθους! Σύν­δε­σμος.

Ενέρ­γεια

Έργο δυνα­μης, κινη­τι­κή ενέρ­γεια, θεώ­ρη­μα μετα­βο­λής κινη­τι­κής ενέρ­γειας, δυνα­μι­κή ενέρ­γεια, μηχα­νι­κή ενέρ­γεια, αρχή δια­τή­ρη­σης μηχα­νι­κής ενέρ­γειας, συντη­ρη­τι­κές δυνά­μεις, ισχύς.

εργο δυνα­μησ

Το έργο είναι μια σημα­ντι­κή έννοια που συν­δέ­ε­ται με τη δρά­ση μίας δύνα­μης σε ένα σώμα. Παρου­σί­α­ση και φύλ­λο εργα­σί­ας. 

κινη­τι­κη ενερ­γεια

Μία Θεω­ρη­τι­κή εισα­γω­γή στην έννοια της κινη­τι­κής ενέρ­γειας. Περι­λαμ­βά­νει σχε­τι­κή παρου­σί­α­ση και ασκή­σεις.

Το Θεώ­ρη­μα έργου — ενέρ­γειας είναι ένα χρή­σι­μο εργα­λείο για την επί­λυ­ση ασκή­σε­ων μηχα­νι­κής. Εδώ θα βρεις μία παρου­σί­α­ση και σημειώ­σεις θεω­ρί­ας.

δυνα­μι­κη ενερ­γεια

Τι είναι η δυνα­μι­κή ενέρ­γεια; Η φυσι­κή της Α Λυκεί­ου ασχο­λεί­ται με τη βαρυ­τι­κή δυνα­μι­κή ενέρ­γεια ενός σώμα­τος που οφεί­λε­ται στη θέση του στο βαρυ­τι­κό πεδίο. Σύν­δε­σμος.

Μηχα­νι­κη ενερ­γεια

Μία εισα­γω­γή για τη μηχα­νι­κή ενέρ­γεια και την Αρχή Δια­τή­ρη­σης της Μηχα­νι­κής Ενέρ­γειας. Περι­λαμ­βά­νει ανα­λυ­τι­κή παρου­σί­α­ση της θεω­ρί­ας και ασκή­σεις. Σύν­δε­σμος.