Άτομο και υποατομικά σωματίδια: ένα ασύλληπτα μικρό σύμπαν

Εξε­ρευ­νή­σα­με ήδη τις βασι­κές έννοιες για τα άτο­μα, τα μόρια και τα ιόντα – τους θεμε­λιώ­δεις λίθους της ύλης. Αλλά τι συμ­βαί­νει αν κάνου­με μια ακό­μη πιο βαθιά κατά­δυ­ση; Τι βρί­σκε­ται μέσα σε ένα άτο­μο;

Κάθε άτο­μο μοιά­ζει με ένα μικρο­σκο­πι­κό ηλια­κό σύστη­μα, γεμά­το με ακό­μη μικρό­τε­ρους “κατοί­κους”: τα υπο­α­το­μι­κά σωμα­τί­δια. Αυτά τα σωμα­τί­δια είναι οι πραγ­μα­τι­κοί αρχι­τέ­κτο­νες όλης της ύλης που γνω­ρί­ζου­με.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξε­ρευ­νή­σου­με το λεγό­με­νο “Σύμπαν του Ατό­μου”. Θα γνω­ρί­σου­με τον πυκνό και ισχυ­ρό πυρή­να που φιλο­ξε­νεί τα πρω­τό­νια και τα νετρό­νια. Θα ανα­κα­λύ­ψου­με τα ηλε­κτρό­νια, τα ευκί­νη­τα αρνη­τι­κά φορ­τι­σμέ­να σωμα­τί­δια που περι­φέ­ρο­νται γύρω από τον πυρή­να με τερά­στιες ταχύ­τη­τες, καθο­ρί­ζο­ντας τις χημι­κές συμπε­ρι­φο­ρές των ατό­μων.

Έχου­με ήδη βγει πέρα από τα όρια της απλής χημεί­ας μπαί­νο­ντας στον συναρ­πα­στι­κό κόσμο της ατο­μι­κής και πυρη­νι­κής φυσι­κής!

ΨΗΦΙΑΚΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

2.9 Υπο­α­το­μι­κά Σωμα­τί­δια – Ιόντα (ebooks.edu.gr) (Β’ Γυμνα­σί­ου)

1.3 Δομι­κά σωμα­τί­δια της ύλης — Δομή ατό­μου — Ατο­μι­κός αριθ­μός — Μαζι­κός αριθ­μός — Ισό­το­πα (Α’ Λυκεί­ου)

Η ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ

Όπως έχεις ήδη μάθει η έννοια «άτο­μο» εμφα­νί­στη­κε τον 5ο π.Χ. αιώ­να, από δύο Έλλη­νες φιλο­σό­φους, τον Δημό­κρι­το και τον Λεύ­κιπ­πο. Σύμ­φω­να με τη θεω­ρία τους, όλα τα υλι­κά απο­τε­λού­νται από πολύ μικρά σωμα­τί­δια, που δεν τέμνο­νται παρα­πέ­ρα, τα άτο­μα.

Σήμε­ρα γνω­ρί­ζου­με πως ‑πράγ­μα­τι- η ύλη απο­τε­λεί­ται από άτο­μα. Γνω­ρί­ζου­με επί­σης πως κι αυτά ακό­μη μπο­ρούν να δια­σπα­στούν σε μικρό­τε­ρα σωμα­τί­δα, κι έτσι, είμα­στε ανα­γκα­σμέ­νοι να ορί­σου­με το άτο­μο με δια­φο­ρε­τι­κό τρό­πο.

Τα υπο­α­το­μι­κά σωμα­τί­δια, στο επί­πε­δο που διδά­σκο­νται στην χημεία της Β’ Γυμνα­σί­ου, κατα­γρά­φο­νται συνο­πτι­κά στον παρα­πά­νω πίνα­κα. 

Σωμα­τί­δια	Σύμ­βο­λο	Μάζα	Ηλε­κτρι­κό φορ­τίο
Πρω­τό­νιο	p	1,67 x10-24gr	+1
Νετρό­νιο	n	1,67 x10-24gr	0
Ηλε­κτρό­νιο	e	9,11×10-28gr	-1

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ

Για την κατα­νό­η­ση της δομής του ατό­μου και των υπο­α­το­μι­κών σωμα­τι­δί­ων,  πολύ χρή­σι­μες είναι οι παρα­κά­τω προ­σο­μοιώ­σεις από το PhET.

ΒΙΝΤΕΟ: Τι είναι το Άτο­μο;

ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ