Δυναμική ενέργεια: μια «δύσκολη» περίπτωση
Μάλλον γνωρίζεις πως δεν πρέπει ποτέ να κρεμάμε βαριά αντικείμενα πάνω από το κρεβάτι μας. Γιατί; Μα διότι κάτι τέτοιο αποτελεί μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση. Μια κατάσταση, δηλαδή, που μπορεί να μας βλάψει. Όμως μια «δυνητική βλάβη» για τη φυσική δεν είναι παρά η δυνατότητα ενός σώματος να προκαλέσει μια αλλαγή! Και βέβαια αυτή η δυνατότητα δεν είναι παρά η «κατοχή» ενέργειας! Τι είδους ενέργεια πιστεύεις πως διαθέτει ένα βαρύ κουτί κρεμασμένο πάνω από το κρεβάτι σου και γιατί σε ανησυχεί; Το αντικείμενο μελέτης μας αυτή τη φορά είναι η δυναμική ενέργεια!
ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
5.2 Δυο βασικές μορφές ενέργειας: Δυναμική — κινητική ενέργεια
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ
Η δυναμική ενέργεια, όπως και η κινητική, είναι μια θεμελιώδης μορφή ενέργειας.
Δυναμική ενέργεια
Λέμε γενικά ότι ένα σώμα διαθέτει δυναμική ενέργεια λόγω της θέσης του σε ένα
πεδίο δυνάμεων (λόγου χάρη σε ένα βαρυτικό ή σε ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο).
Στη φύση συναντάμε διάφορες μορφές δυναμικής ενέργειας.
Στα πλαίσια του μαθήματός μας θα μας απασχολήσουν η βαρυτική και η ελαστική δυναμική ενέργεια.
ΒΑΡΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Σκέψου μία μπάλα που βρίσκεται ακίνητη στο πάτωμα. Όσο κι αν την αφήσουμε εκεί δεν θα προκαλέσει καμία αλλαγή στην ίδια ή το περιβάλλον της. Σκέψου τώρα πως σηκώνουμε την μπάλα και την κρατάμε σε ύψος 2m πάνω από το πάτωμα. Τι θα συμβεί αν την αφήσουμε; Θα πέσει προς στο πάτωμα φυσικά! Επομένως, σε αυτήν την περίπτωση, η μπάλα θα προκαλέσει μια αλλαγή, πράγμα που σημαίνει πως διαθέτει ενέργεια. Την ενέργεια αυτή την ονομάζουμε δυναμική.
Η βαρυτική δυναμική ενέργεια ενός σώματος εξαρτάται από τη μάζα του, την επιτάχυνση της βαρύτητας και το ύψος στο οποίο βρίσκεται πάνω από το έδαφος.
Στη γλώσσα των μαθηματικών η σχέση που δίνει τη ϐαρυτική δυναμική ενέργεια είναι:
$$ U_{g}=m\cdot g\cdot h $$
όπου m, η μάζα του σώματος σε kg και g, η επιτάχυνση της βαρύτητας σε m/sec2 και h, το ύψος σε m. Μονάδα μέτρησης της βαρυτικής ενέργειας στο S.I. είναι το 1 Joule.
Προσοχή!
ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Ένα μικρό κουτί μάζας m = 300g βρίσκεται σε ύψος h = 2m. Πόση είναι η δυναμική του ενέργεια;
Λύση: Αρχικά φροντίζω όλα τα φυσικά μεγέθη της άσκησης να είναι στο S.I. Μετατρέπω, λοιπόν, τη μάζα σε κιλά (kg).
$$ m = 300 \div 1000 kg = 0,3 kg $$
Στη συνέχεια στο μαθηματικό τύπο της δυναμικής ενέργειας αντικαθιστώ τα δεδομένα της άσκησης.
$$ U_{g}=0,3 \cdot 10\cdot 2 \text{ } (S.I.) $$
Και τελικά
$$ U_{g}=6Joules $$
ΘΕΩΡΙΑ
Περισσότερες πληροφορίες για τη βαρυτική δυναμική ενέργεια και για την ελαστική δυναμική ενέργεια θα βρεις στο ακόλουθο αρχείο θεωρίας.