Ιστορία ηλεκτρομαγνητισμού: 17ος αιώνας
Το πέρασμα από τη δοξασία στην πειραματική έρευνα
Τον 17ο και 18ο αιώνα ο Ηλεκτρισμός και ο Μαγνητισμός εξελίχθηκαν με την συλλογική δουλειά πάρα πολλών εξεχόντων επιστημόνων. Στις αρχές του 17ου αιώνα, διαπιστώθηκε η έλξη ανάμεσα σε γυαλί και ήλεκτρο που έχουν προηγουμένως τριβεί. Μερικές δεκαετίες αργότερα, το έτος 1629, διαπιστώθηκε και η άπωση.
Ερευνητές που ασχολήθηκαν με τα ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα ήταν μοναχοί Ιησουίτες, μέλη της Accademia del Cimento, ο Rene Descartes (Καρτέσιος, 1596 — 1650), ο Robert Boyle (1627 — 1691) κ.ά.
Ο Καρτέσιος (René Descartes) είχε διατυπώσει μια γενικότερη θεωρία περί «Αιθερικών Στροβίλων», στους οποίους προσπάθησε να συμπεριλάβει και την ηλεκτροστατική έλξη.
Ο Robert Boyle, πατέρας της Χημείας και ένας εκ των ιδρυτών της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου, ερεύνησε τα γνωστά στην εποχή του ηλεκτρικά φαινόμενα στο κενό, οδηγήθηκε όμως σε αντιφάσεις.
Η σημαντικότερη συνεισφορά του ήταν η θέση που διετύπωσε το 1675, ότι οι ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις δρουν στο κενό. Το σύνολο της εργασίας του σε σχέση με τα ηλεκτρικά φαινόμενα, καταγράφεται στο έργο του Experiments on the Origin of Electricity.
Η σημαντικότερη συνεισφορά του ήταν η θέση που διετύπωσε το 1675, ότι οι ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις δρουν στο κενό. Το σύνολο της εργασίας του σε σχέση με τα ηλεκτρικά φαινόμενα, καταγράφεται στο έργο του Experiments on the Origin of Electricity.
Το πρώτο μεγάλο βήμα προόδου έγινε από τον ίδιο άνθρωπο που εκστασίασε το κοινό του Μαγδεμβούργου, παρουσιάζοντας 16 άλογα που αδυνατούσαν να χωρίσουν δύο κενά ημισφαίρια, τον Otto von Guericke (1602−1686). Ο άνδρας αυτός, γόνος ονομαστής οικογενείας, διατέλεσε δήμαρχος του Μαγδεμβούργου και φαίνεται πως ήταν εξέχων διπλωμάτης.
Μετά το τέλος του Τριακονταετούς Πολέμου που υπήρξε ιδιαίτερα επιζήμιος για την πατρίδα του την Γερμανία, ο von Guericke αφοσιώθηκε στην μελέτη της φύσης του Κενού. Για τον σκοπό αυτό κατασκεύασε την πρώτη αντλία κενού και εκτέλεσε πολλά θεαματικά πειράματα, ένα εκ των οποίων και το παραπάνω αναφερόμενο, διάσημο πείραμα του Μαγδεμβούργου.
Ο στόχος του ήταν η μελέτη φαινομένων στο κενό, όπως αυτά εκδηλώνονται στο ενδοπλανητικό διάστημα. Υπέθεσε διάφορες «δράσεις» από απόσταση, όπως η Βαρύτητα και η «ωθητική δύναμη» (Αδράνεια) καθώς και δράσεις που προκαλούν φως, ήχο και θερμότητα.
Η Ηλεκτροστατική Μηχανή του
Otto von Guericke
Για την επίδειξη ηλεκτρικών φαινομένων ο Guericke, κατασκεύασε μια σφαίρα από θείο, αναμειγμένο με διάφορα ορυκτά, τα οποία ήταν δυνατόν να ηλεκτρισθούν με τριβή. Η μηχανή αυτή, ουσιαστικά αποτέλεσε την πρώτη Ηλεκτροστατική Μηχανή.
Ένα από τα σημαντικότερα Ηλεκτρικά Φαινόμενα τα οποία απασχόλησαν τους ερευνητές προς τα τέλη του 17ου αιώνα, ήταν η ασθενική λάμψη που παράγεται στον κενό χώρο ενός βαρομέτρου, γνωστή ως βαρομετρικό φως. Αυτή η λάμψη παρουσιάζεται στον σωλήνα του βαρομέτρου, πάνω από τον υδράργυρο, όταν το όργανο αναταράσσεται.
Ο Francis Hauksbee (1666 — 1713), με προσεκτική μελέτη του φαινομένου, διαπίστωσε ότι η λάμψη σχετίζεται με την τριβή του υδραργύρου στην ύαλο. Τελικά, συμπέρανε ότι αρκεί να τρίψει κάποιος μια γυάλα με κενό, ώστε να παραχθούν αναλαμπές. Όμως, εξήγηση δεν δόθηκε την εποχή εκείνη, καθώς η εισαγωγή από τον Hauksbee των «ηλεκτρικών αναθυμιάσεων» δεν ευδοκίμησε. Ο Hauksbee μολαταύτα, με την βοήθεια των διατάξεων που είχε επινοήσει, δημιούργησε μια Ηλεκτρική Γεννήτρια τριβής, η οποία παρείχε τάσεις, μικρής σχετικά ισχύος.
