Η έννοια της Ενέργειας

Η έννοια της ενέρ­γειας είχε ‑και εξα­κο­λου­θεί να έχει- κομ­βι­κή σημα­σία για τη φυσι­κή. Σε αυτό το άρθρο γίνε­ται μια στοι­χειώ­δης εισα­γω­γή στην έννοια αυτή η οποία απευ­θύ­νε­ται σε μαθη­τές Β’ και Γ’ Γυμνα­σί­ου.

ΨΗΦΙΑΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

5.1 Έργο και ενέρ­γεια (Β’ Γυμνα­σί­ου)

ΕΝΟΤΗΤΑ 3 — Ηλε­κτρι­κή Ενέρ­γεια (Γ’ Γυμνα­σί­ου)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ

Είναι αλή­θεια πως η έννοια «ενέρ­γεια» έχει μπει στη ζωή μας για τα καλά. Δεν μπο­ρούμε να κάνου­με ούτε βήμα πια χωρίς να έχου­με φορ­τί­σει το κινη­τό μας. Δεν φαντα­ζόμαστε στιγ­μή πώς θα μπο­ρού­σα­με να ζήσου­με χωρίς το ψυγείο ή την κου­ζί­να που χρειά­ζο­νται ηλε­κτρι­κή ενέρ­γεια για να λει­τουρ­γή­σουν. Σίγου­ρα έχεις ακού­σει πως ένα φορ­τη­γό που κινεί­ται με μεγά­λη ταχύ­τη­τα στην εθνι­κή οδό έχει πολύ μεγά­λη κινη­τι­κή ενέρ­γεια και ίσως έχεις δια­βά­σει πόσο επι­βα­ρυ­ντι­κή είναι για το περι­βάλ­λον η παραγω­γή ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας από ορυ­κτά καύ­σι­μα, πόσο επι­κίν­δυ­νη μπο­ρεί να γίνει η πυρη­νική ενέρ­γεια που «κρύ­βε­ται» στους πυρή­νες των ατό­μων ή πόσο σημα­ντι­κή είναι για την επι­βί­ω­σή μας αλλά και για τον πλα­νή­τη γενι­κό­τε­ρα η ηλια­κή ενέρ­γεια. Ίσως μάλι­στα να έχεις ακού­σει και για τις ανα­νε­ώ­σι­μες πηγές ενέρ­γειας και για το πόσο ωφέ­λι­μη θα ήταν η ανά­πτυ­ξή τους ώστε να καλύ­πτουν ένα μεγά­λο μέρος για τις ενερ­γεια­κές μας ανά­γκες.

Ο οργα­νι­σμός μας, όπως και κάθε ζωντα­νό πλά­σμα που υπάρ­χει στη γη, χρειά­ζε­ται ενέρ­γεια για τη λει­τουρ­γία του. Αυτήν εμείς, αλλά και κάθε άλλο ζώο, την εξασφαλίζου­με καθη­με­ρι­νά μέσω της τρο­φής. Τα φυτά, από την άλλη μεριά, την «κλέ­βουν» από τον ήλιο, ένα μέρος το κρα­τούν για τον εαυ­τό τους και το υπό­λοι­πο μας το χαρί­ζουν γεν­ναιόδωρα. Όλοι μας λίγο ή πολύ είμα­στε εξοι­κειω­μέ­νοι με την έννοια της ενέρ­γειας, κα­ταλαβαίνουμε τι είναι και ποια είναι η σημα­σία της για τη ζωή μας αλλά αν μας ζητή­σει κάποιος να δώσου­με έναν ορι­σμό για το τι είναι η ενέρ­γεια, δυσκο­λευό­μα­στε αρκε­τά.

Παρό­λο που η ενέρ­γεια ‑ως όρος- εμφα­νί­στη­κε στα γρα­πτά του Αρι­στο­τέ­λη τον 4^ο π.Χ. αιώ­να, είναι αρκε­τά περί­πλο­κο να δώσει κάποιος έναν ορι­σμό για αυτήν. Ίσως τε­λικά κάτι τέτοιο να μην είναι απα­ραί­τη­το αφού εκεί­νο που μας ενδια­φέ­ρει είναι το πώς σχε­τί­ζε­ται με τα φυσι­κά φαι­νό­με­να και όχι το τι είναι ακρι­βώς. Έτσι λέμε πως έχουν ενέρ­γεια…

Είναι όμως αρκε­τή μια τέτοια ποιο­τι­κή περι­γρα­φή; Σίγου­ρα όχι. Θα έχεις διαπι­στώσει ως τώρα πως στη φυσι­κή έχου­με μια μανία να «μετρά­με». Τα φυσι­κά μεγέ­θη που χρη­σι­μο­ποιού­με είναι πάντα μετρή­σι­μες ποσό­τη­τες που μπο­ρού­με να προσδιορίσου­με με τη βοή­θεια οργά­νων και με τη χρή­ση συγκε­κρι­μέ­νων μονά­δων μέτρη­σης. Από αυ­τόν τον κανό­να δε θα μπο­ρού­σε βέβαια να απο­τε­λεί εξαί­ρε­ση η ενέρ­γεια.

Τι είναι λοι­πόν η ενέρ­γεια;

ΒΙΝΤΕΟ