Πώς μια αγέλη λύκων μπορεί να αλλάξει τα ποτάμια

Ισορροπία στα βιολογικά συστήματα

Θα μπορούσε μια αγέλη λύκων να αλλάξει τη μορφή ενός οικοσυστήματος; Έναυσμα προβληματισμού κι ένας ακόμη τρόπος να προσεγγίσει κάποιος την έννοια της ισορροπίας στα βιολογικά συστήματα, στα πλαίσια του μαθήματος της βιολογίας του Γυμνασίου.

Ένα μεγάλο «οικολογικό» πείραμα

H ιστορία που ακολουθεί είναι πραγματική και μας βοηθά να κατανοήσουμε τι σημαίνει ένα οικοσύστημα και γιατί η απώλεια ενός κρίκου της αλυσίδας μπορεί να έχει συνέπειες για όλους μας. Με λίγα λόγια, γιατί μπορεί να μας αφορά η εξαφάνιση ενός είδους. Πρόκειται για ένα μεγάλο «οικολογικό» πείραμα ‑έτσι το χαρακτήρισε ο William Rip­ple, καθηγητής Oικολογίας στο πανεπιστήμιο του Όρεγκον- που πραγματοποιείται στο Yel­low­stone των ΗΠΑ. Στο εθνικό πάρκο, ο τελευταίος λύκος σκοτώθηκε το 1926. Οι επιστήμονες, παρατηρώντας τις αλλαγές που προκλήθηκαν στη συνέχεια, αποφάσισαν να μεταφέρουν στο Yel­low­stone μερικές δεκάδες γκρι λύκους από τον Καναδά. Η επανεγκατάσταση είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα — ακόμη και αλλαγή της κοίτης των ποταμών!

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

Οταν χάθηκαν οι λύκοι, αυξήθηκε δραματικά ο αριθμός των μεγάλων ελαφιών — ήταν φυσικό, καθώς έλειπαν οι «θηρευτές» τους. Τα ελάφια, με τη σειρά τους, σχεδόν εξαφάνισαν τη βλάστηση — γιατί αυτή είναι η τροφή τους. 

Οι πρώτες αλλαγές

Με την παρουσία των πρώτων 14 λύκων, άρχισε να μειώνεται ο αριθμός των ελαφιών. Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι άλλαξε ριζικά η συμπεριφορά τους: απέφευγαν τις κοιλάδες και τα φαράγγια (τα μέρη δηλαδή όπου κινδύνευαν να παγιδευτούν από τους θηρευτές τους). Η βλάστηση στις περιοχές αυτές αναγεννήθηκε — σε μερικά σημεία το ύψος των δέντρων πενταπλασιάστηκε μέσα σε έξι χρόνια.

Οι γυμνές πλαγιές των κοιλάδων γρήγορα καλύφτηκαν από δάση λεύκας, ιτιάς και γηγενούς κίτρινου ιβίσκου. Και μόλις έγινε αυτό, αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των πουλιών. Το ίδιο συνέβη και με τους κάστορες — που τρέφονται από δέντρα.

Τα τρωκτικά αυτά, όπως και οι λύκοι, χαρακτηρίζονται «μηχανικοί του οικοσυστήματος» διότι δημιουργούν φωλιές για να φιλοξενηθούν άλλα είδη. Τα φράγματα που έχτισαν οι κάστορες στα ποτάμια του Yel­low­stone στέγασαν βίδρες, μοσχοπόντικες, πάπιες, ψάρια, ερπετά και αμφίβια.

Παράλληλα οι αρκούδες (που συνέβαλαν με τη σειρά τους στη μείωση του πληθυσμού των ελαφιών) πλήθυναν επειδή υπήρχαν περισσότερα μούρα στα θάμνους που ξαναφύτρωσαν.

Μεταμόρφωση της γεωμορφολογίας του πάρκου

Συγκλονιστικό είναι το γεγονός πως η παρουσία των λύκων άλλαξε και τη γεωμορφολογία του πάρκου, κυρίως τα ποτάμια. Πώς έγινε αυτό; Τα ανανεωμένα δάση με το ριζικό τους σύστημα σταθεροποίησαν το έδαφος στις όχθες. Ετσι σχηματίστηκαν λιγότεροι μαίανδροι, η διάβρωση μειώθηκε, τα ρυάκια στένεψαν, δημιουργήθηκαν περισσότερες μικρές λίμνες — ιδανικά καταφύγια της άγριας φύσης.

Και να σκεφτεί κανείς ότι αυτές οι αλλαγές ξεκίνησαν από 45 «μέτοικους» λύκους σε μια έκταση 8.987 τετραγωνικών χιλιομέτρων! 

Ολα αυτά τα θαυμαστά έχουν καταγραφεί σε ένα ντοκιμαντέρ 4 λεπτών και 34 δευτερολέπτων με τον τίτλο «Πώς οι λύκοι αλλάζουν τα ποτάμια», το οποίο μέχρι στιγμής έχουν παρακολουθήσει στο Youtube περισσότεροι από 4.200.000 θεατές. Είναι δημιουργία της οργάνωσης Sus­tain­able man και η αφήγηση είναι του Αγγλου συγγραφέα George Mon­biot (που είναι γνωστός για την περιβαλλοντική δράση του). 

Πηγή

In the Valley of the Wolves

Intro­duc­tion­In 1995, the first gray wolves were trans­port­ed from Alber­ta, Cana­da to Yel­low­stone Nation­al Park, to repop­u­late the sprawl­ing land­scape with the species, absent for more than 70 years. The fol­low­ing year, a sec­ond wave of wolves was brought to the park from British Colum­bia, Cana­da; five of them were released togeth­er, and they were named the Druid Peak pack. Since the arrival of those first immi­grants, wolves have thrived in Yel­low­stone — and none more dra­mat­i­cal­ly than the Druids.

The epic his­to­ry of the Druids, one of more than a dozen packs now occu­py­ing the 2.2 mil­lion acres of Yel­low­stone, is doc­u­ment­ed in NATURE’s In the Val­ley of the Wolves, was pro­duced and shot in High Def­i­n­i­tion by Emmy-award win­ning film­mak­er Bob Lan­dis. On the Web site for In the Val­ley of the Wolves, you’ll learn how the suc­cess­ful rein­tro­duc­tion of Yellowstone’s apex preda­tor has changed the entire ecosys­tem of the park, and about the threats that these majes­tic ani­mals con­tin­ue to face on their road to recov­ery.

Πηγή